15 Enghreifftiau o Gerddi Telynegol - Hecyclopedia

Fideo: Beautiful to tears. Just listen! Dj Rostej - Heart For You Only

Nghynnwys

Enghreifftiau o gerddi telynegol

Mae'r barddoniaeth delynegol Mae'n fath o fynegiant llafar sy'n defnyddio'r gair i gyfleu teimlad dwfn, adlewyrchiad neu gyflwr meddwl. Defnyddir y term hwn yn aml i enwi caneuon, caneuon a rhamantau, ac ni ddylid deall bod barddoniaeth delynegol yn gyfystyr â barddoniaeth fel genre llenyddol.

Y gair telynegol Mae'n deillio o'r hen arfer Groegaidd o adrodd barddoniaeth sy'n cyfeilio i'r bardd gydag offerynnau cerdd fel y delyn (a briodolir hefyd i Erato, miwsig barddoniaeth).

Mae barddoniaeth suddedig neu wedi'i hadrodd yn cael ei gwahaniaethu oddi wrth farddoniaeth ddramatig neu naratif yn yr ystyr ei bod wedi'i chadw ar gyfer y parthau preifat, cariadus a goddrychol. Yn hytrach, mae'n tynnu sylw at ffurfiau syml a'r defnydd o fesurydd ac odl, gan fod ei ddiddordeb yn canolbwyntio ar hamdden emosiynol yn hytrach na chyflawniad esthetig ei ffurfiau.

Gweler hefyd: Barddoniaeth

Dyma rai ffurfiau traddodiadol ar farddoniaeth delynegol:

Yr awdl. Canmoliaeth neu ddisgrifiad barddonol o beth, person (rhywun annwyl neu arwr fel arfer) neu sefyllfa.
Eclogue. Yn nodweddiadol o farddoniaeth fugeiliol, mae fel arfer yn cyfeirio at dirweddau bucolig a phrofiadau gwyllt, trwy nodweddu'r amgylchedd naturiol.
Y soned. Cerdd yn cynnwys pedwar ar ddeg o benillion hendecasyllable (11 sillaf) wedi'u darparu â rhigymau cytseiniol, wedi'u rhannu yn eu tro yn ddwy rann o bedwar a dau o dri phennill (pedwarawd a thripled) i gyflawni strwythur melodig. Am ganrifoedd fe'i hystyriwyd yn ffurf farddonol par rhagoriaeth.
Y farwnad. Cân poen, ffarwel neu alarnad0.
Madrigal. Cerdd serch yn bennaf, yn fyr ei hyd ond yn oddrychol ei ffurfiau ac yn llawn emosiwn bron yn gyfrinachol y cariad.
Yr epigram. Cân fer, fel arfer yn ddychanol, eironig neu chwareus, lle dangosir ffraethineb a ffraethineb y bardd.

Enghreifftiau o gerddi telynegol

"Sonnet" gan Lope de Vega

Mae soned yn dweud wrtha i am wneud Violante,
fy mod i, yn fy mywyd, wedi gweld fy hun mewn cymaint o drafferth:
dywed pedwar pennill ar ddeg ei fod yn soned,
gwatwar, gwatwar, mae'r tri yn mynd yn eu blaenau.

Roeddwn i'n meddwl na fyddai'n dod o hyd i gytsain
ac rydw i yng nghanol pedwarawd arall;
ond os gwelaf fy hun yn y tripled cyntaf,
nid oes unrhyw beth mewn pedwarawdau sy'n fy nychryn.

Ar gyfer y tripled cyntaf rydw i'n mynd i mewn iddo,
ac mae'n ymddangos imi fynd i mewn ar y droed dde,
Wel, gorffen gyda'r adnod hon rydw i'n ei rhoi.

Rydw i eisoes yn yr ail, ac rydw i'n dal i amau
Rydw i'n mynd trwy'r tri phennill ar ddeg yn gorffen:
cyfrif os oes pedwar ar ddeg: mae'n cael ei wneud

"Romance del Conde Arnaldos" (darn) gan awdur anhysbys

Pwy fyddai'n cael cymaint o lwc
ar ddyfroedd y môr,
gan fod cyfrif Arnaldos
bore San Juan

mynd i chwilio am yr helfa
i'w hebog dewhau,
gwelodd gali yn dod
eich bod am gyrraedd tir

mae'r canhwyllau'n dod â sidan
rigio aur torzal
mae gan angorau arian
slabiau o gwrel coeth (…)

"Soneto XXIII" gan Garcilaso de la Vega

Tra rhosyn a lili
dangosir y lliw yn eich ystum,
a bod dy olwg selog, onest,
yn tanio'r galon ac yn ei ffrwyno;

a chyhyd â'r gwallt, hynny yn y wythïen
dewiswyd o'r aur, gyda hediad cyflym,
ar gyfer y coler wen hardd, unionsyth,
mae'r gwynt yn symud, yn gwasgaru ac yn llanastio;

cydiwch yn eich gwanwyn llawen
y ffrwythau melys, cyn yr amser blin
gorchuddiwch y copa hardd gydag eira.

Bydd y gwynt rhewllyd yn gwywo'r rhosyn.
Bydd popeth yn newid yr oes ysgafn
am beidio â symud ei arfer.

"I drwyn" (soned) gan Francisco de Quevedo

Unwaith ar ddyn sownd trwyn,
unwaith ar drwyn goruchel,
unwaith ar y tro roedd trwyn sayón ac ysgrifennu,
Unwaith ar bysgodyn cleddyf barfog iawn.

Roedd yn deial haul wyneb yn wael,
unwaith ar allor feddylgar,
unwaith ar y tro roedd eliffant yn wynebu i fyny,
Roedd mwy o naratif i Ovidio Nasón.

Unwaith ar sbardun o gali,
unwaith ar byramid yn yr Aifft,
y deuddeg Llwyth o drwynau oedd.

Unwaith ar drwyn anfeidrol iawn,
llawer o drwyn, trwyn mor ffyrnig
ei bod yn wyneb Annas yn drosedd.

"Rima LIII" (darn) gan Gustavo Adolfo Bécquer

Bydd y gwenoliaid tywyll yn dychwelyd
eu nythod i'w hongian ar eich balconi,
ac eto gyda'r asgell i'w grisialau
chwarae y byddan nhw'n ei alw.

Ond y rhai a ddaliodd yr hediad yn ôl
eich harddwch a fy hapusrwydd i fyfyrio,
y rhai a ddysgodd ein henwau ...
Ni fydd y rhai ... yn dychwelyd!

Bydd y gwyddfid llwynog yn dychwelyd
o'ch gardd y waliau i ddringo,
ac eto gyda'r nos hyd yn oed yn fwy prydferth
bydd ei flodau yn agor. (…)

"Cysgod du" (darn) gan Rosalía de Castro

Pan gredaf ichi adael
cysgod du sy'n fy synnu,
wrth droed fy mhen,
rydych chi'n dod yn ôl yn gwneud hwyl am fy mhen.

Pan ddychmygaf eich bod wedi mynd
yn yr un haul rydych chi'n ei ddangos i mi,
a chi yw'r seren sy'n disgleirio,
A chi yw'r gwynt sy'n chwythu (…)

"Pan fyddwch chi'n colli'ch hun ..." gan Ernesto Cardenal

Pan gollais i chi, rydych chi a minnau wedi colli:
I oherwydd mai chi oedd yr un rwy'n ei garu fwyaf
a chi oherwydd mai fi oedd yr un oedd yn eich caru chi fwyaf.
Ond o'r ddau ohonom rydych chi'n colli mwy na fi:
oherwydd byddaf yn gallu caru eraill fel yr oeddwn yn dy garu di
ond ni fyddant yn dy garu fel yr oeddwn yn dy garu di.

"Margarita, mae'r môr yn brydferth" (darn) gan Rubén Darío

Margarita, mae'r môr yn brydferth,
a'r gwynt
Mae ganddo hanfod cynnil o flodau oren:
eich anadl.

Gan eich bod yn mynd i fod yn bell oddi wrthyf,
achub, ferch, meddwl tyner
i ba un diwrnod yr oedd am ddweud wrthych
stori. (…)

"CXXII" gan Antonio Machado

Breuddwydiais ichi fynd â mi
i lawr palmant gwyn,
yng nghanol y cae gwyrdd,
tuag at las y mynyddoedd,
tuag at y mynyddoedd glas,
bore tawel.

Teimlais eich llaw yn fy un i
eich llaw fel cydymaith,
llais eich merch yn fy nghlust
fel cloch newydd,
fel cloch forwyn
o wawr gwanwyn.

Nhw oedd eich llais a'ch llaw chi,
mewn breuddwydion, mor wir! ...

Gobaith byw pwy a ŵyr
beth mae'r ddaear yn ei lyncu!

"Y daith ddiffiniol" gan Juan Ramón Jiménez

Ac mi af. A bydd yr adar yn aros, yn canu;
a bydd fy ngardd yn aros gyda'i choeden werdd,
a chyda'i ffynnon wen.

Bob prynhawn bydd yr awyr yn las a llwm;
a byddant yn chwarae, fel y prynhawn yma maent yn chwarae,
clychau y clochdy.

Bydd y rhai oedd yn fy ngharu i yn marw;
a bydd y dref yn dod yn newydd bob blwyddyn;
ac yng nghornel hynny fy ngardd flodeuog a gwyngalchog,
bydd fy ysbryd yn crwydro, yn hiraethus.

Ac mi af; A byddaf ar fy mhen fy hun, yn ddigartref, heb goed
gwyrdd, dim ffynnon wen,
heb awyr las a llwm ...
A bydd yr adar yn aros, yn canu.

"Cân y môr-leidr" (darn) gan José de Espronceda

Gyda deg canoniaeth i bob band,
Gwynt yn eu hwyliau,
nid yw'n torri'r môr, ond yn hedfan
cwch hwylio brig.
Llong môr-leidr maen nhw'n ei galw,
am ei ddewrder, The Feared,
ym mhob môr hysbys
o un i'r ffin arall. (…)

"Ode I - Bywyd wedi Ymddeol" (darn) gan Fray Luis de León

Am fywyd gorffwys
yr un sy'n ffoi o'r byd madding,
a daliwch i guddio
llwybr, lle maen nhw wedi mynd
yr ychydig ddynion doeth a fu yn y byd;

Nid yw hynny'n cymylu'ch brest
o fawrion balch y wladwriaeth,
na'r nenfwd euraidd
yn cael ei edmygu, ei weithgynhyrchu
o'r Moro doeth, mewn iasbis parhaus! (…)

“Vaquera de la Finojosa” (darn) gan y Marqués de Santillana

Merch mor brydferth
Ni welais ar y ffin,
fel cowgirl
o'r Finojosa.

Adeiladu'r ffordd
o Calatraveño
i Santa Maria,
gorchfygu o gwsg,
trwy dir garw
Collais y ras
Gwelais y cowgirl
o'r Finojosa. (…)

"Coplas de Don Jorge Manrique am farwolaeth ei dad" (darn) gan Jorge Manrique

Cofiwch yr enaid cysgu,
bywiogi'r ymennydd a deffro,
gwylio
sut mae bywyd yn cael ei basio,
sut y daw marwolaeth
mor dawel;
pa mor gyflym mae'r pleser yn mynd,
sut, ar ôl cytuno
yn rhoi poen,
sut, yn ein barn ni,
unrhyw amser gorffennol
Roedd yn well. (…)